Het antwoord van gewichthefster Zoe Smith op seksistische Twitter-commentaren

Op zondag 22 juli werd op de BBC de documentaire ‘Girl Power: Going For Gold’ uitgezonden, waarin drie Britse gewichthefsters - Zoe Smith, Hannah Powell en Helen Jewell - gevolgd worden bij hun voorbereidingen voor de Olympische Spelen. Na afloop van de uitzending werden deze drie vrouwen op Twitter geconfronteerd met een hele reeks seksistische commentaren, waarbij de kern van de meeste berichten bestond uit de gedachte dat vrouwen die aan gewichtheffen doen – en die dus zowel over een fenomenale kracht, als over indrukwekkende spierbundels beschikken - hun ‘vrouwelijkheid’ en aantrekkingskracht kwijtspelen.  De achttienjarige Zoe Smith, die enkele dagen geleden op de Olympische Spelen het Britse ‘clean and jerk’-record brak, diende hen via haar blog van repliek:

“As Hannah pointed out earlier, we don’t lift weights in order to look hot, especially for the likes of men like that. What makes them think that we even WANT them to find us attractive? If you do, thanks very much, we’re flattered. But if you don’t, why do you really need to voice this opinion in the first place, and what makes you think we actually give a toss that you, personally, do not find us attractive? What do you want us to do? Shall we stop weightlifting, amend our diet in order to completely get rid of our ‘manly’ muscles, and become housewives in the sheer hope that one day you will look more favourably upon us and we might actually have a shot with you?! Cause you are clearly the kindest, most attractive type of man to grace the earth with your presence.

Oh but wait, you aren’t. This may be shocking to you, but we actually would rather be attractive to people who aren’t closed-minded and ignorant. Crazy, eh?! We, as any women with an ounce of self-confidence would, prefer our men to be confident enough in themselves to not feel emasculated by the fact that we aren’t weak and feeble.
And here’s some food for thought – maybe you should broaden your criteria for what you consider ‘attractive’ anyway, because these perfect, feminine women you speak of probably have no interest in you either.”

Voor de hele blogpost, klik hier. Wie de documentaire wil bekijken: op 9 augustus om 15u vindt op BBC three een heruitzending plaats.

Bikini’s, Schoonheidsidealen en een Beetje Religie

Gister vertelde een jong familielid mij dat ze niet van bikini’s houdt, en daarom maar heel weinig gaat zwemmen of naar het strand gaat. Ze zei dat een bikini net voelt alsof je ‘in je ondergoed loopt’. Haar verhaal staat niet op zichzelf. Al vaker heb ik vriendinnen horen klagen over het discomfort van vrouwelijke badkleding. En zelf moet ik toegeven dat ik ook niet zo graag in een bikini over het strand loop.

Immers, badkleding voor vrouwen, met name voor jonge vrouwen en meisjes, zoals het vandaag de dag ontworpen wordt en in de winkels hangt, is erg weinig bedekkend. Met de populaire beeldvorming rond het ideale vrouwelijke lichaam, waar maar heel weinig vrouwen en meiden in de praktijk aan kunnen voldoen, wordt iedere onvolkomenheid genant en iets om te liever te verstoppen dan te vertonen. Vrolijk en onbezonnen met een bikini het water inspringen, is er ook niet echt bij. Je kunt het allemaal maar beter goed vasthouden, want het risico bestaat dat je al rondhuppend iets van je niemendalletje verliest. Erg stevig zitten de zogenaamd hippe bikini’s met al die frummeltjes en touwtjes namelijk niet. De jongedame die ik sprak, voelt zich er in ieder geval totaal niet comfortabel bij en besluit om dan maar liever niet in de zomer een frisse duik te gaan nemen. Ze was het helemaal eens met mijn voorstel om een actiegroep op te richten om de ontwerp van badpakken te eisen waar vrouwen  wel zich prettig in voelen. Mannen kunnen toch wel fijne comfortabele en stoere zwembroeken-tot-op-de-knie aantrekken, waarmee ze naar hartenlust kunnen rond rennen en in het water springen, zonder dat ze de angst hebben hun broek te verliezen? Daarnaast hoeven ze zich ook niet zo’n zorgen te maken over billen of bovenbenen die niet helemaal aan het ideaal voldoen.

Een metaforische middelvinger aan maatschappelijke conventie

Ik ben een feministe en daarom scheer ik me niet. Allez… ik scheer mijn oksels en benen wel eens… zo af en toe… wanneer ik weet dat ik de volgende vierentwintig uur enigszins uit de kleren zal gaan. Maar dan alleen als het publiekelijk is of in het gezelschap van mensen waarbij ik me niet honderd procent op mijn gemak voel… dus eigenlijk impliceert dat iedereen behalve naaste familieleden. Maar ik ben wel vrij laks. Hoewel ik dat waarschijnlijk alleen maar ben omdat ik eigenlijk best weet dat mijn lichaamsbeharing van die aard is dat het nagenoeg onzichtbaar blijft – al had het een lengte waarin je vlechtjes kan leggen. Dus ik ben dan wel een feministe, ik scheer me toch betrekkelijk regelmatig. Niettemin kijk ik ontzettend op naar vrouwen die zich niet scheren en zo maatschappelijke conventie de middelvinger tonen.

Maar eigenlijk zou het geen éne jota uit mogen maken of iemand scheert of niet. Dit maakt een mens ook niet meer of minder feminist. Protesteren tegen de maatschappelijke druk om lichaamsbeharing te verwijderen door van vrouwen te eisen vooral van hun haren af te blijven, zou de ene claim op het lichaam alleen maar vervangen door een andere. Op die manier wordt er nog steeds aan vrouwen vertelt wat zij met hun lichaam dienen te doen. Het zijn veelal vrouwenlichamen die publiekelijk worden bekritiseerd. En daarbij worden de individuele keuzes van vrouwen al te vaak genegeerd. Of het nu gaat om de geseksualiseerde skimpy outfits van ‘de jeugd’ of het dragen van een hoofddoek. We dienen in te gaan tegen die collectieve obsessie met ons lichaam.

Maar dit weerhoudt me er niet van de eigen scheerpraktijken kritisch te bekijken. Zelf vind ik het uitermate vreemd dat ik enerzijds opkijk naar vrouwen die zich niet scheren en anderzijds toch de nood voel om dat onzichtbare beetje haar van tijd tot tijd te verwijderen. En dat ik die noodzaak voel, is natuurlijk geen individuele kwestie. Werd ik geboren in een andere tijd en ruimte, dan was er vast geen haar op mijn hoofd dat eraan dacht.

Door me te scheren, maak ik het voor andere vrouwen bovendien lastiger om zich niet te scheren. Dat ik bijdraag aan ‘de norm’ frustreert me mateloos. Kiezen voor de makkelijke optie geeft me soms het gevoel een zwakkeling te zijn. En weemoedig denk ik aan al die verloren tijd en energie. Maar scheren maakt niemand zwak. Bovendien weet ik dat hier net de sterkte van mijn feministisch engagement ligt. Ik voel aan den lijve hoe maatschappelijke conventie op mijn lichaam inwerkt. Hoe ik worstel, maar er niet in slaag te ontsnappen.

Al scherend denk ik na over het waarom van mijn scheren. Waarom is het überhaupt zo belangrijk om identiteit te etaleren op ons huidoppervlak? Waarom kan het al dan niet scheren een statement zijn? Waarom is het verdomd moeilijk om te weten wat nu werkelijk ‘lekker mijn eigen zin doen’ is? Ik mag dan achterblijven in de praktijk, bij deze toch alvast een metaforische middelvinger aan de maatschappelijke conventie.

The Sunny Side of Sex

“In de vierdelige serie 'Sunny Side of Sex' reist Sunny Bergman over de wereld langs de grenzen van ons denken over seksualiteit, de liefde, vrouwelijkheid en het lichaam. Vanuit een persoonlijk betrokken perspectief gaat Sunny in Oeganda, China, Cuba en India op zoek naar verrassende denkbeelden, die aan onze eigen (westerse) ideeën wrikken over wat normaal is, of hoort te zijn.”

Ook bijzonder interessant is haar documentaire over vrouwelijke schoonheidsidealen, ‘Beperkt Houdbaar’.

Allen vrij te bekijken op de website van Holland Doc: http://www.hollanddoc.nl/kijk-luister/documentairemakers/sunny-bergman.html 

Ellie Rose over make-up

Een kritisch artikel over make-up en de schaamtegevoelens die vele vrouwen in verband hiermee voelen. http://blogs.independent.co.uk/2012/07/18/to-make-up-or-not-to-make-up/

Not a Pretty Girl

I am not a pretty girl.That’s not what I do. Het maken van het statement lijkt onnodig: dat ik geen pretty girl ben is mij en mijn omgeving al een goeie 21 jaar lang duidelijk. Integendeel, ik ben er altijd al tamelijk zeker van geweest dat het in niemand opgekomen zou zijn mij als iets anders te bestempelen dan eerst een jongen, en nu een jongvolwassen man. Toch hebben deze regels uit Ani DiFranco’s titelsong van haar klassieke album Not a Pretty Girl (1995) een bijzondere aantrekkingskracht voor me gehad.

Ik wil hier verduidelijken dat het statement geen pretty girl  te zijn een soort van mantra van zelfbewustzijn kan zijn, ook voor degenen die niet direct aangeraakt worden door vrouwelijke schoonheidsidealen - de mannelijke helft van de bevolking, met andere woorden. Not a Pretty Girl gaat niet zomaar over schoonheidsidealen as such. Het gaat over vrouwelijkheid als een sociale rol, één die geclusterd is met een hele reeks andere vooroordelen – met name zwakheid en een gebrek aan zelfredzaamheid. In die hoedanigheid geloof ik dat vele mannen – ikzelf niet in het minst – vaak al in aanraking zijn gekomen met het idee dat ze “zwakker” zouden zijn dan anderen omdat ze niet beantwoorden aan het traditionele beeld van “mannelijkheid”.

DiFranco staat internationaal bekend als een feministisch icoon, en veel van haar lyrics en gedichten geven zwart op wit uitdrukking aan de politieke en sociale noden van vrouwen. Wat haar voor mij echter nog veel interessanter maakt, zijn die momenten waar ze subtiel de vinger legt op het feit dat concepten als mannelijkheid en vrouwelijkheid simpelweg rollen zijn die onze maatschappij uitspeelt. Veel van haar nummers zijn als het ware een popular culture shortcut voor de klassieke academische kritiek op genderrollen als performatief gegeven.

Het bewustzijn dat het mooie meisje en andere genderstereotypen voornamelijk maatschappelijke brouwsels zijn, die in grote mate opgevoerd (en opgelegd) worden, is in zekere mate gemeengoed. Het verfrissende aan iemand als DiFranco is voor mij dat ze dat ze dat bewustzijn aanscherpt op een manier die veel makkelijker in het dagelijkse leven in te passen valt dan een academische of literaire beschouwing dat kan doen.

Zonder twijfel een belangrijke (en aartsmoeilijke) taak van het hedendaagse feminisme is het zoeken naar een manier waarop genderbewustzijn een prominentere plaats kan veroveren in ons dagelijkse denken – meer dan alleen maar een sluimerend concept te zijn in ons achterhoofd. Het is allemaal verschrikkelijk basaal, maar nog steeds allesbehalve evident.