Schaamlip correcties, design vagina's, borstvergrotingen, botox, en allerlei andere vormen van plastische chirurgie. Het is een opkomend fenomeen onder Westerse blanke, middenklasse vrouwen dat door heel wat onderzoekers en opiniemakers binnen verschillende kaders en aan de hand van velerlei discoursen is besproken. Vooral het medisch en psychologisch discourse wordt in de media veel gehoord, waarbij de vraag naar het fysiek en psychisch welzijn van de inviduele vrouw centraal staat. Feministische kritieken richten hun pijlen op de bredere context van de opkomende vraag naar plastishe chirugie, en stellen daarbij vragen rond de rol van heersende schoonheidsidealen, de beauty industry, structurele ongelijkheid tussen mannen en vrouwen op vlak van prive en maatschappij, en het veel voorkomende idee van de overbodigheid van het feminisme. Ook stellen zij vragen naar hoe binnen deze context de emancipatie van vrouwen in veelvoud in te vullen en hoe het idee van de autonome vrije wil te bezien.
Wat naar mijn weten minder vaak naar voren komt, zijn de persoonlijke en intieme verhalen van vrouwen die kiezen voor plastische chirurgie. Hun levensloop, motivaties en afwegingen blijven vaak uit beeld. Het is een moeilijk bespreekbaar onderwerp wanneer het gaat om persoonlijke belevenissen, zeker wanneer het chirurgische ingrepen rond de vagina betreft.
De Britse filmmaakster Ellie Land maakte de animatie documentaire 'Centrefold', waarin ze drie vrouwen aan het woord laat over hoe zij kwamen tot chirurgische schaamlipcorrecties. De documentaire heeft mij enorm geboeid. Land toont indringende persoonlijke verhalen die op hun eigen manier allemaal draaien rond emotionele - en soms fysieke - pijn, onzekerheid en verdriet. Alle drie de getuigenissen verhouden zich op ambigue wijze tot de bredere context van schoonheidsidealen en de beauty industry. Andere vormen van ongelijkheid komen minder aan bod, maar wellicht is het eerder aan de kijker om deze reflectie te maken. De documentaire stelt heel wat aannames rond het thema op losse schroeven en zet geen zwart-wit hokjes op: geen van de vrouwen kan eenzijdig worden bezien als ofwel het toonbeeld van de vrijgevochten vrouw, ofwel als slachtoffer van patriarchale structuren. De drie verhalen tonen hoe de vrouwen individueel een eigen weg uitstippelen en onderhandelen tussen (tegenstrijdige) verlangens, verwachtingen en visies, dit alles ingebed in een breder cultureel en maatschappelijk landschap. Land stelt een kritische open vraag rond haar thematiek, en laat het daarbij over aan kijkers om nieuwe perspectieven, ideeen en antwoorden aan te dragen:
"Is labiaplasty anti female or an empowering choice? You decide."
De documentaire toont dat schaamlipcorrecties alledaagse vrouwen betreft, vrouwen zoals jij en ik, en niet (enkel) buitengewone of extreme types. Wat beweegt nu jonge, gezonde vrouwen om hun schaamlippen te laten 'corrigeren'? Wat zijn de overeenkomsten tussen vrouwen wanneer het deze thematiek aangaat? Zijn er momenten waarop we de persoonlijke verhalen herkennen, ook al zet uiteindelijk niet een ieder van ons de stap in de richting van chirurgie? Wat kunnen herkenningspunten ons vertellen over een feministische politiek ten aanzien van de thematiek? Dit zijn vragen die bij mij opkwamen voor en tijdens het bekijken van de film. Ik ga hierover graag in discussie.
Voor wie de korte documentaire wil bekijken, zie de website:
Interessant. Hier is nog een andere docu, die dieper ingaat op de beweegredenen van vrouwen.
BeantwoordenVerwijderenhttps://vimeo.com/4704237