Toward a Vision of Sexual and Economic Justice

De Scholar and Feminist Online (SF Online) is een online tijdschrift dat drie keer per jaar wordt uitgebracht door het Barnard Centre for Research on Women (BRCW, Barnard College, New York). Het tijdschrift werkt met themanummers, waarvan enkelen mijn aandacht trokken gezien het driemaandelijks thema van de blog - feminisme & seksualiteit.

In de zomer van 2009 werd het themanummer Toward a Vision of Sexual and Economic Justice gepubliceerd. Dit kwam voort uit een gelijknamig symposium georganiseerd aan het BRCW, dat naast het themanummer ook een rapport heeft gegenereerd in de serie New Feminist Solutions. Beide publicaties zijn zeer de moeite waard omdat ze op kritische en uitdagende wijze seksuele diversiteit en vormen van economische ongelijkheid en uitbuiting bijeenbrengt en analyseert. Ze vertrekken dan ook vanuit de feministische aanname dat liefde en seksuele relaties nooit plaatshebben buiten realiteiten van economische verhoudingen:

"It was inspired by several trends, including the (long-held) insistence within feminist circles that love and labor were interrelated; work on how the economic and the sexual are interlinked; analysis of the ways in which globalization is re-shaping kinship, ideologies of romance, and erotic possibilities; and the growing sense, out of alternative globalization movements, that another world was possible wherein previously disconnected struggles were brought together in productive collaboration. ...
 

This issue of the journal brings together articles exploring diverse and interrelated topics at the crux of sexual and economic justice. We hope that it, in turn, inspires many others to continue working at this important intersection."

Het themanummer Toward a Vision of Sexual and Economic Justice is online in te zien via de volgende link:

http://sfonline.barnard.edu/sexecon/

Met bijdragen door: Kate Bedford, Jon Binnie, Erika Bornová, Laura Briggs, Ann Cammett, Lisa Duggan, fierce pussy, Mary Margaret Fonow, Suzanne Franzway, Chitra Ganesh, Deborah Grant, Josephine Ho, Janet Jakobsen, Naomi Klein, Esperanza Mayobre, Mandisa Mbali, Carrie Moyer, Martina Pachmanová, Sheila Pepe, Svati Shah, Anna Marie Smith, Neferti Tadiar, Michalene Thomas, Fatimah Tuggar, Katerina Vincourova, en Ara Wilson.

Het New Feminist Solutions report (NFS4) is te raadplegen via de volgende link:

http://bcrw.barnard.edu/wp-content/nfs/reports/NFS4-Sexual_Economic_Justice.pdf

De Avond van het Andere F***-woord

 

Hieronder een artikel dat de redactie van DeWereldMorgen schreef naar aanleiding van hun 'week van het feminisme'. Gezien zij in het kader hiervan heel wat bijzonder interessante artikels hebben verzameld, zullen op deze blog volgende week heel wat re-posts te vinden zijn. Alvast een dikke proficiat aan DeWereldMorgen voor dit prachtige initiatief!

"Nieuwssite De Wereld Morgen besteedt een hele week lang, van 4 t.e.m. 10 maart, bijzondere aandacht aan feminisme en seksisme hier bij ons anno 2013. Als kers op de taart organiseren we op 8 maart, internationale vrouwendag, een feestelijke avond met uitstekende muziek, beeld en interactie, in samenwerking met Democrazy en Vooruit. 

'Genderstudies: een genre apart?' & 'Une après-midi fabuleuse'

 

 

 

"Op 17 en 18 oktober 2013 nodigt Sophia, het Belgisch netwerk voor genderstudies, iedereen uit op haar derde overzichtscolloquium 'Genderstudies: een genre apart? Een stand van zaken.' Net zoals in 2005 en 2009 heeft dit colloquium de opzet om actueel werk en debatten uit het Belgisch academisch milieu en middenveld te presenteren.

 

We verwelkomen bijdragen van zeer uiteenlopende aard. Onderwerpen kunnen variëren van empirisch onderzoek met betrekking tot vrouwen of gender over feministische theorievorming en historische research tot de ontwikkeling van methodologische of pedagogische benaderingen: onderzoek uit alle wetenschappelijke disciplines en maatschappelijke domeinen kan relevant zijn. We verwelkomen eveneens inter- en transdisciplinair werk.

Wil je meer weten? Neem een kijkje op www.sophia.be of download de call for papers (pdf).

In het kader van dit colloquium organiseren wij op vrijdag 18 oktober 2013 tussen 14u en 17u ook een eerbetoon aan filosofe, schrijfster en feministe Françoise Collin. Op voorhand zullen twee seminaries plaatsvinden waarin de bijdragen aan deze "après-midi fabuleuse" vorm gegeven worden. Het eerste seminarie gaat door op maandag 11 maart 2013 en snijdt het thema feminisme aan. Hiervoor vertrekken we vanuit tekstfragmenten over sekseverschillen en transmissie. Het tweede seminarie gaat door op 22 april 2013 en onderzoekt het onderwerp creatie. Deze keer baseren we ons op Collins werk over de kunst van vrouwen en het symbolische veld. Opgelet! De voertaal van beide seminaries is het Frans.

Deze bijeenkomsten zijn toegankelijk voor iedereen die zich het gedachtegoed van Collin eigen wil maken. De enige voorwaarde is dat men de uitgekozen artikels op voorhand leest. Wil je deelnemen aan één of twee seminaries? Neem dan contact op met Anaïs Van Ertvelde. Zij zal je de te lezen artikels bezorgen.

 

Download de call for participation (pdf).
Inschrijven verplicht: anais@sophia.be of +32 2 229 38 69 "

Interuniversity Gender Research Seminar - May 2013 - UGent-VUB-Universiteit Antwerpen

UGent Doctoral School of Arts, Humanities & Law.

Organizing Committee:

Ghent University: Prof. Dr. Chia Longman, Dr. Julie Carlier, Dr. Griet Roets, Dra. Nella van den Brandt

Vrije Universiteit Brussel: Prof. Dr. Gily Coene, Prof. Dr. Karen Celis

Universiteit Antwerpen: Prof. Henk de Smaele, Prof. Petra Meier

Target group:

Having an interdisciplinary focus, since 2010, this yearly course is on offer to PhD students from the Doctoral School of Arts, Humanities and that of Social and Behavioral Sciences and other faculties at Ghent University. The course is also open to PhD students outside of UGent who on completion can receive a ‘proof of successful participation’, which can be recognized by their home PhD programme. MA students can also apply for registration on an individual basis and receive ‘proof of successful participation’. In 2012--‐2013, the course is organized as an interuniversity 2‐day initiative with UGent, VUB, Universiteit Antwerpen

Level:

Specialized course for junior and more advanced PhD students and advanced MA students

Co-ordinators:

Co-ordination: Prof. Dr. Chia Longman, Prof. Dr. Gily Coene, Dr. Julie Carlier, Dra. Nella van den Brandt, Dr. Griet Roets

Guest‐Lecturers: Carolyn Pedwell (Newcastle University, UK), Paola Bacchetta (UC Berkeley, USA), Lisa Baraitser (Birbeck, University of London UK), Adriaan van Klinken (Leeds University, UK).

Key words:

Gender studies, critical theory, feminist theory, diversity, cultural studies, sexuality, equality, ethnicity, postcolonial theory, and empowerment

Content:

This yearly interdisciplinary intensive course provides Doctoral and advanced Master students whose research is situated in or related to the field of Gender and/or Diversity Studies in-depth and advanced training in contemporary Gender Studies and theory and methodology in related fields, such as Sexuality Studies, Cultural Studies, Postcolonial Studies, etc., next to general scholarly skills such as reading, writing, discussing and presenting. The course is not limited to issues of gender alone, but aims to attract students broadly interested in subjectivity, identity, diversity and agency and questions of (in)equality and power in society and culture from a critical research perspective. Each year has a specific focus, drawing on different debates and course material.

More information:
For more information on the program and registration see the course website - www.genderseminar.ugent.be

The 17th Summer Institute on Sexuality, Culture, and Society at the University of Amsterdam from July 14 to August 8, 2013

De Universiteit van Amsterdam organiseert ook deze zomer een Engelstalige summer school, waarin dieper wordt ingegaan op seksualiteits- en genderstudies.

Zie onderstaande oproep tot aanmelding:

The 2013 Summer Institute will provide students with a unique opportunity to explore and study the social and cultural dimensions of human sexuality, and to gain knowledge of sexuality research as conceptualized and practiced globally, pertaining to both theory and methodology.

Check out last years testimonials by students: www.uva.nl/summer-sexuality

Each year, the programme is comprised of an international, multidisciplinary faculty and student body from a range of social and cultural backgrounds, offering a rewarding and challenging learning experience. Students engage with faculty and guest lecturers via a specialized program of course modules (twice daily), weekly get-togethers, and informal conversations during the daily group lunch. As well, students benefit from an exceptional networking opportunity through the sharing of experiences, works in progress, research plans and diverse perspectives. As the host city for the Summer Institute, Amsterdam is an ideal location. The open atmosphere and small scale of the city offers a refreshing setting for engagement and discussion of sexuality and culture.

This year, our topics include: Sexuality, Society and Culture; Human Rights, Adolescent Sexuality, Sexuality and Religion, Sexuality in Art and Media, Institute Cinematheque, Seminar in Proposal Development; and Professional Identities in the Sexuality Field.

For the online application and more information, please view our website: www.uva.nl/summer-sexuality
 

‘Teaching with Gender’ boekenserie

ATGENDER (The European Association for Gender Research, Education and Documentation) heeft sinds kort de volledige boekenserie die werd uitgebracht in samenwerking met ATHENA online gezet.

              

Deze leerrijke reeks bestaat uit negen boeken, en focust voornamelijk op de verschillende pedagogische methodes waarop men genderstudies in Europa kan onderwijzen aan studentes, studenten en geïnteresseerden. Onderwerpen zoals gendergelijkheid en diversiteit, het politieke nut van genderstudiesonderzoek en -onderwijs, en intersectioneel denken worden in deze reeks niet geschuwd. Vooral de volumes over de uitdagingen en kansen die de derde feministische golf en het kruispuntdenken ons bieden, zijn echte aanraders.

 

De omschrijving van deze reeks door ATGENDER zelf luidt als volgt:

“How to deal with gender, women, gender roles, feminism and gender equality in teaching practices? The ATHENA thematic network and ATGENDER bring together specialists in women’s and gender studies, feminist research, women’s rights, gender equality and diversity. In the book series ‘Teaching with Gender’ the partners in this network have collected articles on a wide range of teaching practices in the field of gender. The books in this series address challenges and possibilities of teaching about women and gender in a wide range of educational contexts. The authors discuss pedagogical, theoretical and political dimensions of learning and teaching on women and gender.

The books in this series contain teaching material, reflections on feminist pedagogies, practical discussions about the development of gender sensitive curricula in specific fields. All books address the crucial aspects of education in Europe today: increasing international mobility, growing importance of interdisciplinarity and the many practices of life-long learning and training that take place outside the traditional programmes of higher education. These books will be indispensable tools for educators who take serious the challenge of teaching with gender.”

Deze beschrijving valt te lezen op de volgende link, waar ook de boeken als PDF-bestanden kunnen gedownload worden.

Met dank aan ATGENDER.

Who's afraid of the F-word? #2 Mannelijke voorvechters

woensdag 27 februari 2013 - 19:30

Atlas | Huis van Diversiteit en Inburgering, Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen

Gratis, reserveren aanbevolen, via de website van De Buren -http://www.deburen.eu/nl/programma/detail/whos-afraid-of-the-f-word-2-mannelijke-voorvechters

 

Van de mannen die mee aan de wieg stonden van het feminisme in de 19e eeuw tot de profeministische mannenbewegingen van de 21ste eeuw: er zijn steeds mannen actief geweest in de feministische beweging. Francesca Vanthielen praat met Henk de Smaele (UA), Kristien Hemmerechts (auteur, HUB) en Jens van Tricht (publicist en coach) over wat mannen kunnen betekenen voor het feminisme. Waarom voelen mannen zich aangesproken door feminisme? Hoe vertalen ze dat in een concreet engagement? Zouden ze zich willen aansluiten bij het georganiseerde feminisme? En welke uitdagingen stelt zo'n gemengde beweging?

Over de lezingenreeks

Heeft het feminisme afgedaan nu er wettelijke gelijkheid is tussen mannen en vrouwen? Of blijft het ook vandaag een inspiratiebron voor het streven naar een betere wereld? Het VOK (Vrouwen Overleg Komitee) en deBuren organiseren in 2012-2013 een lezingen- en debattenreeks over actuele feministische kwesties. Welke rol kan het feminisme spelen in het vormgeven van een duurzamere en sociaalrechtvaardige wereld? Wordt het niet eens tijd om mannen bij het feminisme te betrekken? Zijn we wel zo seksueel bevrijd als we graag zouden willen geloven? En ligt de verklaring voor het verschil tussen vrouwen en mannen in de genen of de opvoeding? Vaste moderatrice van de reeks is actrice, presentatrice en G1000-activiste Francesca Vanthielen.

Internationale vrouwendag in het Europees Parlement

 

"Op 6 maart organiseert het Europees Parlement, in het kader van de internationale vrouwendag, de vertoning van de film "Louise Wimmer" van Cyril MENNEGUN. 

"Louise Wimmer" was een van de tien films die geselectioneerd werd voor de Lux-fimprijs 2012 van het Europees Parlement. De film is in originele versie (Fr) met Nederlandse en Engelse ondertitels. De film gaat over de strijd van een vrouw, Louise Wimmer, tegen uitsluiting en voor een nieuw begin.

De regisseur Cyril MENNEGUN is op de vertoning aanwezig. Na de vertoning neemt hij deel aan een debat "Hoe vrouwen antwoorden op de crisis!" met een lid van de commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid van het Parlement en met Linda STRUELENS van EVA vzw, in het Brusselse actief in het middenveld. Journaliste Chantal ISTACE animeert het debat. Er is vertolking in het Nederlands, Frans en Engels voorzien.

Aanvang om 18.30 uur in het Europees Parlement te Brussel (inkom gebouw Josef Antall op de Esplanade van het Parlement, bereikbaar via het Luxemburgplein) (zie plan in PDF).

De inkom is gratis, maar inschrijving is verplicht ten laatste op 1 maart. Dit kan eenvoudig via volgende link : www.europarl.europa.eu/wd2013 "

 

'Feminism & Ecology' van Mary Mellor

 

De feministische boektip van de week is er een tijdje niet van gekomen, maar daar komt vanaf vandaag verandering in. Deze keer is het boek 'Feminism & Ecology' (1997) van Mary Mellor aan de beurt, de boektip van Anneleen Kenis. Deze laatste is klimaatactiviste, werkt aan een doctoraat over ecologisch burgerschap, bewegingsopbouw en politisering aan de KULeuven, en is samen met Matthias Lievens auteur van het pas verschenen boek 'De mythe van de groene economie. Valstrik, verzet, alternatieven' (voor haar andere publicaties: klik hier).

 

Bovengenoemde is niet haar meest favoriete feministische boek, maar is wel absoluut de moeite waard, en geniet jammer genoeg weinig bekendheid. Mellors boek over feminisme en ecologie, zo schrijft Kenis, ‘stelt de uitdaging scherp, zonder in essentialisme te vervallen, met zowel theoretisch interessante uitwerkingen over de relatie tussen feminisme en ecologie, als tal van voorbeelden van ecofeministische strijdbewegingen’.

Een samenvatting:

"In recent years, as environmentalists have examined the link between women's subordination and the degradation of our natural world, the relationship between feminism and ecology has become a crucial one. In Feminism and Ecology, Mary Mellor, tracing ecofeminist activism from the Love Canal demonstrations to socialist ecofeminism, provides a comprehensive introduction to the ecofeminist movement and its history. Mellor examines the connections between feminism and the Green movement, outlining the contributions of major participants while contextualizing them within a wider range of debates. Looking past the shortsighted assertion that women and men stand in equal relation to the natural order, Mellor discusses the association of women with biology and "nature," illustrating how the relationship between women and the environment can help further our understanding of the relationship between humanity and the natural world. Against trends toward radical economic liberalism, global capitalism, and postmodern pluralism, she argues that within the feminist and Green movements is the basis of a new radical movement."

Flashmob 'One Billion Rising': dansen tegen geweld op vrouwen

"Het Belgisch platform 'One Billion Rising Brussels Europe' nodigt iedereen uit om op 14 februari 2013 (Valentijnsdag) van 17u30 tot 18u30 op het Muntplein in Brussel te komen dansen en zingen in protest tegen het geweld op vrouwen en meisjes.

Eén op drie vrouwen op deze planeet wordt tijdens haar leven verkracht of mishandeld. Dit betekent dat wereldwijd één miljard meisjes en vrouwen getekend worden door geweld. 'One Billion Rising' is een wereldwijd initiatief dat oproept tot mobilisatie, via dansen en zingen, om de stilte en de passiviteit rond het geweld tegen vrouwen en meisjes te doorbreken.

Flashmob in Brussel

In België wordt een flashmob georganiseerd op het lied 'Rise up, Stand up!' van de European Women's Lobby, gevolgd door een uurtje vrij en spontaan dansen in het hart van Brussel. De flashmob vindt plaats op het Muntplein op donderdag 14 februari van 17u30 tot 18u30."

Klik hier om filmpjes met de choreografie te bekijken.

'Hoe feminisme de universiteit kan redden'

Hieronder een artikel van Anaïs Van Ertvelde en Catherine Wallemacq – respectievelijk de Nederlandstalige en Franstalige coördinatrice van Sophia, waarin de schrijfsters een pleidooi houden voor de oprichting van een master genderstudies in België (dit artikel verscheen op 1 februari 2013 in LOVER, het Nederlands online tijdschrift voor feministische journalistiek).

Pleidooi voor een master genderstudies in België

De institutionalisering van genderstudies in België hinkt sterk achterop in vergelijking met andere Europese landen, zoveel is al langer bekend. Zeker wanneer we de vergelijking maken met Nederland, waar ondanks de universitaire besparingsdwang nog steeds bachelor-, master- en doctoraatsprogramma’s in genderstudies worden aangeboden, komt België met zijn studieaanbod dat slechts bestaat uit een aantal losse gendergerelateerde vakken, er bekaaid vanaf. [1] De voorbije dertig jaar konden de Belgische genderstudies alleen maar overleven dankzij de tomeloze (en vaak volledig vrijwillige) inzet van feministisch geïnspireerde individuen en organisaties.

In 2011 wierp LOVER al wat licht op de problematische Belgische situatie en op de manier waarop Sophia, het Belgisch netwerk voor genderstudies, aan de institutionalisering van feministische kennis werkte. [2] Sophia presenteerde rond die tijd haar haalbaarheidsstudie naar de oprichting van een interuniversitaire master genderstudies in België. Een initiatief dat aantoonde dat een master genderstudies niet alleen wettelijk, inhoudelijk en institutioneel haalbaar was, maar ook wenselijk werd – en nog steeds wordt – geacht door zowel het werkveld als door de studenten zelf. [3]

Théories du genre et des sexualités - Femmes et pornographie. Anti‐porno vs pornographie féministe

Williams Linda (1989) Hard Core and the Frenzy of Visible
Servois Julien (2009) "Le post-porn ou “Ta mère est un lave-linge”"

La pornographie a été dénoncée par de nombreuses féministes comme un des noeuds de la domination masculine dans le champ de la sexualité. Le combat féministe anti-pornographique s’est confronté au courant "pro sexe" qui a mis en avant la libération sexuelle des femmes – notamment à travers la réappropriation de la production pornographique. Depuis les années 1980, une pornographie féminine/féministe s’est ainsi développée notamment pour donner le change à la pornographie mainstream (à destination du public mâle hétérosexuel) et donner à voir des sexualités féminines "en propre".

Suivi d’un exposé‐projection par Sevara Irgacheva (INSAS) "Réappropriation du regard et subversion des rapports de genre dans la pornographie féministe et queer"
 

22/02/2013 om 14h

FUSL (5ème étage, Salon des professeurs)
Rue du Marais 109, 1000 Bruxelles

"The Aesthetic as a Site of Feminist Resistance": Call for Papers

"Despite its manifold permutations, all feminist philosophy is bound by the general principle that the distinction between politics and philosophical thought ought to be troubled. Despite this principle, feminist philosophical aesthetics is still regarded with suspicion, or even, as an impossible undertaking. In her appraisal of the field, Ewa Ziarek outlines this impasse. She notes that for some, the tradition of Western aesthetics appears to undermine the political or ethical emphasis of feminism; while for others, a feminist treatment of philosophical aesthetics may represent the inappropriate instrumentalization of artistic practice or experience.

And yet, as that which is concerned with perception, sensation and affect, philosophical aesthetics presents fruitful opening for feminist thought. Artistic expression is intimately tied to the politics of embodiment or, the power to appear and to speak. Artistic experience may open seams of perception, express a suppressed alterity or introduce a radical possibility. These topics are already themes of central consideration for feminist phenomenology, feminist psychoanalytic theory, feminist postcolonial theory, and feminist philosophies of race.

Accordingly, we encourage the submission of new work that gestures beyond the critique of feminist aesthetics to creatively negotiate or traverse the borders of feminist philosophy and art—broadly construed. We invite abstracts or essays contemplating the intersections between gender, sexual orientation, race, nationality, ethnicity, or ability, and the artistic production or experience of forms including but not limited to:

· Dance
· Performance art
· Music
· Visual art
· Installation art
· Moving image art including film, video and other new medias
· Poetry
· Literature
· Graffiti

Please submit a) an extended abstract or b) a completed paper of approximately 8000 words with a 100 word abstract to: feministaesthetics@gmail.com

 

All submissions should be in MS Word format. The submission of images where appropriate, is also welcome.

The deadline for submission is June 1, 2013. Please send inquiries to: sarah.tyson@ucdenver.edu, summer.renault-steele@villanova.edu "

Door Marc Van den Bossche

Het "zaadje" dat de babyboomers destijds plantten...plukken de generation Y-ers daar nu de vruchten van?

 

Na één en ander na te slaan in verband met de generation Y (de millenium-generatie, geboren vanaf 1980) is de belangrijkste bevinding volgens mij op dit moment: als er kleine waardeverschillen zijn tussen mensen van verschillende generaties, dan zijn het vooral nu de “vrouwen” die het verschil uitmaken…en daardoor is de verandering ingezet, denk ik. En ik neem als uitgangspunt "masturbatie" bijvoorbeeld. ... "In Engeland werden in 2011 meer vibrators verkocht dan wasmachines" (vermeld in Borderline times van Dirk De Wachter). En ik denk dat dit het grote onderscheid is bij vroeger…hoewel we ondertussen met veel minder taboes groot worden, heeft vooral het “zelfbewustzijn” van de vrouw de motor op gang gezet in deze seksuele bevrijding. Het is voor mij, ongelooflijk bijna, als ik die jongeren bezig hoor over masturbatie, die openheid, dat plezier, dat er kunnen over ‘tetteren’…maar dit zijn vooral de meisjes, net deze die bij manier van spreken twintig of dertig jaar geleden nog het schaamrood kregen als deze term in de mond genomen werd. Het zit hem vooral in het feit dat dit een “algemene” houding geworden is, én dat zelfs mij dit opvalt, zoiets als, met een knipoog uiteraard, “wij vrouwen eisen ons “kut” op”… maar dan zonder die eis, het is gewoon de ‘naturelle evidentie’ geworden…en daar volgen de mannen hen gewoon in op. Voor mij was het zoiets van “Eureka”…Hoe komt dat toch…? En dit is niet alleen de seksuele bevrijding of de theoretische achtergrond, het is gewoon de openheid waarmee deze generatie groot geworden is, maar dan vooral ook dankzij de meisjes die minder en minder schrik hebben van hun eigen schaduw.

En dat maakt het grote verschil denk ik, bij vorige generaties. Nu is het de praxis die ten volle bewijst dat dit een werk van lange adem geweest is. Ik zie levendig voor mij een reportage vanuit Nederland, gemaakt in de jaren 80 “Seks, wat doe je ermee?”... En Nederland liep jaren voorop. En hierin zie je een klassituatie waarbij de lerares biologie toch vraagt naar masturberen…de jongens…geen enkel probleem om op deze vraag te antwoorden. De meisjes…je ziet enkel hun wangen kleuren…maar er komt geen woord uit….En nu…ons jonge meisjes…die gieren het uit als ik de vraag stel aan hen…en ze vertellen ronduit. En dat is geestig. Ik denk dat we “echte” madammen aan het kweken zijn ... zij nemen nu veeleer het woord en de jongens kijken goedkeurend en glunderend toe... Liedewij Edelkoort zei het al deze zomer in "Zomergasten" : "iets" wordt pas "niets" als het normaal wordt en niet meer opvalt en als een fait divers verschijnt op het diner, samen met de reistips en de kook- of was- of plasfaciliteiten.

 

 

Door Sybille Vanweehaeghe

Feminisme en seksualiteit: nieuw driemaandelijks thema

Artworks by Marlene Dumas

Op het gebied van het omgaan met vrouwelijke, mannelijke, heteroseksuele en vormen van niet-heteronormatieve seksualiteit is de afgelopen decennia heel wat veranderd, wellicht zowel ten goede als ten kwade. Welke evoluties deel uit maken van een negatieve ontwikkeling, en welke van een positieve, is uiteraard voor interpretatie vatbaar. Gender en seksualiteit blijven dan ook onderwerpen van discussie en onderzoek, binnen de vrouwenbeweging alsook op feministisch academisch vlak.

We zouden bijvoorbeeld kunnen stellen dat er vandaag de dag meer open gesproken kan worden over seksualiteit. Meisjes en jonge vrouwen durven meer en meer uiting geven aan hun seksuele gevoelens en verlangens. Is dit een positieve ontwikkeling of niet? Gelijkheid of gelijkwaardigheid van vrouwen en mannen is immers op dit gebied niet bereikt. Zo kennen we nog altijd dubbele standaarden en houdingen als het gaat om de seksualiteit van vrouwen en mannen. Wanneer een jonge vrouw zich dezelfde seksuele vrijheid permitteert als haar mannelijke leeftijdsgenoten, dan wordt zij vaker bestempeld als hoer of slet. Veelvuldige seksuele contacten – en het verbaal opscheppen hierover – lijkt voor jonge mannen eerder bij te dragen aan hun mannelijkheid en imago. Hoe gevaarlijk deze opdeling is tussen 'goede' en 'foute' vrouwelijke seksualiteit blijkt bijvoorbeeld uit de recente aandacht voor de 'Antwerpse hoeren' pagina op Facebook. Wanneer meisjes en vrouwen om een of andere reden in de categorie 'hoer' belanden, kan dat leiden tot uitsluitende praktijken met alle gevolgen van dien voor het alledaags leven en welzijn van de betrokken personen. Belangrijk is bovendien om deze dubbele standaard te situeren binnen de context van heersende heteronormatieve idealen en praktijken. Ondanks het feit dat niet-heteroseksuele koppels op wettelijk vlak als gelijk aan heteroseksuele koppels worden beschouwd en het huwelijk voor zowel man-vrouw als man-man en vrouw-vrouw koppels open staat, worden we nog altijd van jongs af aan aan de hand van heteroseksuele romantische idealen gesocialiseerd. Dit heeft als resultaat dat heteroseksualiteit de norm is, en ander vormen van seksualiteit als ‘aparte’ en ‘afwijkende’ categorieën en praktijken worden opgevat en benaderd. Precies vanuit het bestaan van deze heteronormativiteit valt de uitsluiting van en soms zelfs geweld ten aanzien van holebi’s te verklaren.

Als het aankomt op gender en seksualiteit en de ontwikkelingen van de afgelopen decennia, spreken sommigen afkeurend over de verloedering van de zeden, anderen over de verwezenlijking van seksuele vrijheid en zelfbeschikking voor vrouwen en holebi’s, en weer anderen over de kolonisatie van seksualiteit door de markt – waar vrouwenlichamen worden ingezet om producten aan te prijzen en te verkopen. Vele invalshoeken kunnen worden genomen om de thematiek te bespreken en te analyseren. Binnen de feministische beweging valt er een grote diversiteit aan interpretaties en standpunten te bespeuren, die teruggaat tot wat sommigen benoemen als de ‘sex wars’ van de jaren ’80 en waarbij wel eens wordt gesproken van een strijd tussen anti-seks feministen en pro-seks feministen (die catogorieen bieden echter een verkeerd beeld van de werkelijkheid – weinig feministen zijn of waren immers gekant tegen seks op zich). Vragen als ‘Is pornografie vanuit feministisch standpunt per definitie verwerpelijk, of zijn er vormen van pornografie denkbaar die niet patriarchaal en onderdrukkend zijn?’ en ‘Is prostitutie inherent een vorm van patriarchale onderdrukking die bestreden moet worden, of niet?’ zijn nog altijd even controversieel en actueel. Het idee van 'sex wars' komt echter voort uit met name Amerikaanse literatuur. De West-Europese geschiedenis van feministische debatten over en praktijken rond seksualiteit ligt wellicht anders en kan dan ook andersoortige vragen op de voorgrond stellen. Waarschijnlijk is echter dat ze allen worden verbonden door de overkoepelende vraag naar wanneer en onder welke omstandigheden seksualiteit op het vlak van identiteit en praktijk al dan niet bevrijdend is.

Seksualiteit is echter niet alleen het domein van identiteit en handelingsmogelijkheden, maar ook dat van geweld. Zolang seksualiteit niet vrij is van geweld en ongelijke machtsrelaties, geldt bevrijding en vrijheid op dit vlak niet altijd en niet voor iedereen. Thema’s als verkrachting, sexual harassment op straat en op de werkvloer, gedwongen prostitutie, vrouwenhandel, vrouwonvriendelijke pornografie verschijnen vaak in politieke en publieke debatten. Feministische perspectieven worden daarbij echter – jammer genoeg – niet altijd meegenomen.

Door middel van dit driemaandelijkse thema hopen we de diverse feministische standpunten ten aanzien van seksualiteit in al haar aspecten en uitingen te belichten. We hopen vooral ook duidelijk te maken dat een eenduidig feministisch standpunt op deze kwesties niet bestaat. Ook willen we seksualiteit bespreken in haar samenhang met andere assen waarop de kritische machtsanalyses zich toespitsen, zoals gender, etniciteit, sociale klasse, burgerschap, religie.

Wie graag haar of zijn standpunt met betrekking tot dit thema wilt delen op deze blog: Bijdragen zijn zeer welkom! Ze kunnen worden opgestuurd naar: HendrikaPetronella.vandenBrandt@UGent.be of ellen.billiet@vub.ac.be

Door Nella en Ellen